Hàm lệch không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt mà còn có thể gây ra nhiều vấn đề về khớp cắn và chức năng nhai. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng cần can thiệp phẫu thuật. Với sự phát triển của kỹ thuật chỉnh nha hiện nay, nhiều người hoàn toàn có thể cải thiện tình trạng hàm lệch bằng phương pháp chỉnh hàm lệch không phẫu thuật, vừa an toàn, vừa đảm bảo tính thẩm mỹ trong suốt quá trình điều trị. Tìm hiểu chi tiết thông tin trong bài viết dưới đây.

Nội dung bài viết

1 Lệch hàm là tình trạng gì?
2 Nguyên nhân dẫn đến xương hàm lệch?
3 Có thể chỉnh hàm lệch không phẫu thuật không?
4 Các phương pháp điều trị lệch hàm không phẫu thuật
5 Điều trị chỉnh hàm lệch ở đâu an toàn, uy tín?

Lệch hàm là tình trạng gì?

Lệch hàm là tình trạng xương hàm trên và hàm dưới không nằm đúng vị trí cân xứng, khiến khớp cắn bị sai lệch và hoạt động ăn nhai trở nên khó khăn. Biểu hiện thường thấy là hàm bị lệch sang trái, lệch sang phải, đưa ra trước hoặc lùi về sau, khiến hai hàm không còn nằm trên trục đối xứng của khuôn mặt (qua sống mũi, nhân trung và điểm giữa cằm – môi).

Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe răng miệng và toàn thân. Nếu không được can thiệp kịp thời, lệch hàm có thể gây ra nhiều hệ lụy như:

Mất cân đối khuôn mặt: Khớp cắn lệch khiến khuôn mặt thiếu hài hòa, dễ nhận thấy khi nhìn nghiêng hoặc chụp ảnh. Đặc biệt, trường hợp hàm móm hoặc lệch rõ khiến gương mặt trở nên cứng, kém tự nhiên và làm người bệnh mất tự tin khi giao tiếp.
Giảm chức năng ăn nhai: Khi hai hàm không khớp nhau, việc cắn – xé – nhai thức ăn trở nên khó khăn, dẫn đến giảm cảm giác ngon miệng và hạn chế hấp thu dinh dưỡng.
Ảnh hưởng đến phát âm: Sai lệch khớp cắn khiến việc phát âm không tròn vành rõ chữ, gây khó khăn khi giao tiếp hoặc học ngoại ngữ.
Tăng nguy cơ mắc bệnh răng miệng và tiêu hóa: Thức ăn không được nghiền kỹ dễ gây ra các vấn đề như sâu răng, viêm lợi, đau dạ dày hoặc rối loạn tiêu hóa.
Gây rối loạn khớp thái dương hàm: Khi khớp cắn bị lệch lâu ngày, áp lực phân bổ không đều lên hai bên hàm sẽ dẫn đến đau nhức, mỏi cơ, thậm chí rối loạn khớp thái dương.

Lệch hàm là vấn đề không nên xem nhẹ. Việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp tránh được nhiều biến chứng khó lường, đồng thời khôi phục vẻ hài hòa cho khuôn mặt. Vậy liệu lệch hàm có thể chỉnh mà không cần phẫu thuật không? Và đâu là giải pháp tối ưu để khắc phục triệt để tình trạng này?

Hàm lệch không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe

Nguyên nhân dẫn đến xương hàm lệch?

Lệch xương hàm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm yếu tố bẩm sinh, di truyền, thói quen sinh hoạt hằng ngày, hoặc những tác động bên ngoài như chấn thương hay phẫu thuật sai kỹ thuật. Việc nhận biết sớm nguyên nhân giúp bác sĩ đưa ra hướng điều trị chính xác và hạn chế rủi ro tái phát sau này.

Xương hàm lệch do bẩm sinh hoặc di truyền

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người bị lệch hàm, khả năng cao thế hệ sau cũng có nguy cơ gặp tình trạng tương tự. Sự bất thường trong cấu trúc gen liên quan đến xương, răng, cơ mặt hoặc mô mềm có thể khiến hàm phát triển không cân xứng ngay từ nhỏ.

Ảnh hưởng từ thói quen sinh hoạt xấu

Những thói quen tưởng chừng vô hại như nghiêng đầu về một bên, chống tay lên cằm, đẩy lưỡi vào răng, hoặc chỉ nhai một bên hàm đều có thể gây áp lực không đồng đều lên hai bên xương hàm. Về lâu dài, điều này khiến hàm phát triển lệch hoặc biến dạng nhẹ.
Bên cạnh đó, thói quen nghiến răng khi ngủ cũng là một trong những nguyên nhân khiến xương hàm bị lệch và làm tăng nguy cơ rối loạn khớp thái dương hàm.

Lưu ý: Thói quen nằm nghiêng một bên khi ngủ trong thời gian dài cũng có thể ảnh hưởng đến sự cân đối của khuôn mặt và hướng phát triển của xương hàm.

Chấn thương vùng hàm – mặt

Những tai nạn giao thông, va đập mạnh, ngã hoặc chấn thương khi chơi thể thao có thể dẫn đến gãy, nứt hoặc lệch xương hàm. Ngoài việc ảnh hưởng đến khả năng ăn nhai, các tổn thương này còn làm biến dạng khuôn mặt và giảm tính thẩm mỹ nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách.

Sai sót trong phẫu thuật thẩm mỹ vùng hàm – cằm

Hiện nay, các phương pháp thẩm mỹ như độn cằm, gọt hàm, tạo hình xương mặt ngày càng phổ biến. Tuy nhiên, nếu phẫu thuật được thực hiện bởi người thiếu chuyên môn hoặc tại cơ sở không đảm bảo an toàn, rất dễ xảy ra sai lệch trong cấu trúc xương hàm. Hậu quả có thể là hàm bị lệch, khớp cắn sai vị trí hoặc thậm chí tổn thương dây thần kinh vùng mặt.

Răng mọc lệch, sai khớp cắn

Khi răng mọc không đúng vị trí trên cung hàm, lực nhai sẽ bị phân bổ không đồng đều, dần dần kéo theo sự lệch lệch trong cấu trúc xương hàm. Nếu không được can thiệp chỉnh nha sớm, tình trạng này có thể ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cả khớp thái dương và khung mặt.

Phát triển xương hàm không đồng đều

Một số người có sự phát triển bất cân đối giữa hai bên xương hàm, dẫn đến hàm bị lệch mà không do chấn thương hay thói quen nào cụ thể. Có thể chia thành ba dạng phát triển bất thường thường gặp:

Một bên hàm phát triển quá mức, trong khi bên còn lại bình thường.
Một bên phát triển kém, khiến tổng thể khuôn mặt mất cân xứng.
Cả hai bên đều phát triển không đều, một bên quá mức và bên còn lại kém phát triển rõ rệt.

Lệch xương hàm có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau

Có thể chỉnh hàm lệch không phẫu thuật không?

Trên thực tế, tình trạng lệch hàm được chia thành ba dạng chính: lệch do răng, lệch do xương hàm, và lệch do cả răng lẫn xương hàm. Với mỗi nguyên nhân khác nhau, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp – trong đó, niềng răng là giải pháp phổ biến cho các trường hợp lệch hàm nhẹ hoặc lệch do răng gây ra.

Niềng răng giúp sắp xếp lại vị trí các răng trên cung hàm, điều chỉnh khớp cắn giữa hai hàm về trạng thái cân đối, đồng thời cải thiện đáng kể tính thẩm mỹ của gương mặt. Thời gian niềng thường kéo dài từ 18 – 24 tháng, và có thể lên tới 36 tháng nếu mức độ lệch nặng hơn.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng niềng răng không thể thay đổi cấu trúc xương hàm. Vì vậy, với các trường hợp lệch do xương hàm phát triển sai vị trí hoặc mất cân xứng, niềng răng chỉ giúp cải thiện một phần nhỏ, không thể khắc phục hoàn toàn. Khi đó, phẫu thuật chỉnh hàm sẽ là phương án cần thiết để can thiệp trực tiếp vào xương, giúp hai hàm trở nên cân đối và khớp cắn đúng chuẩn.

Niềng răng là phương pháp chỉnh hàm lệch không cần phẫu thuật hiệu quả trong nhiều trường hợp. Tuy nhiên, để xác định chính xác tình trạng của mình có thể điều trị bằng niềng hay cần phẫu thuật, bạn nên đến nha khoa uy tín để được thăm khám và chụp phim 3D, từ đó bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị tối ưu nhất.

Các phương pháp điều trị lệch hàm không phẫu thuật

Hiện nay, để chỉnh hàm lệch mà không cần phẫu thuật, các nha khoa thường áp dụng phương pháp niềng răng, có 3 phương pháp phổ biến: niềng răng mắc cài kim loại, niềng răng mắc cài sứ và niềng răng trong suốt (Invisalign). Tùy vào tình trạng răng, mức độ lệch và nhu cầu thẩm mỹ của từng người, bác sĩ sẽ tư vấn kỹ thuật phù hợp nhất để đạt hiệu quả chỉnh nha tối ưu.

Niềng răng mắc cài kim loại

Đây là phương pháp niềng răng truyền thống sử dụng hệ thống mắc cài và dây cung kim loại gắn cố định trên răng, tạo lực kéo giúp dịch chuyển răng về đúng vị trí. Dù đã xuất hiện từ lâu, nhưng đến nay niềng răng mắc cài kim loại vẫn được đánh giá cao nhờ hiệu quả chỉnh nha nhanh và chi phí hợp lý.

Tuy nhiên, nhược điểm lớn nhất của phương pháp này là tính thẩm mỹ thấp, vì mắc cài dễ bị nhìn thấy khi giao tiếp. Bù lại, đây vẫn là lựa chọn phù hợp cho những trường hợp lệch hàm, sai khớp cắn nặng cần lực kéo mạnh và ổn định.

Niềng răng mắc cài sứ

Niềng răng mắc cài sứ hoạt động tương tự mắc cài kim loại, cũng sử dụng dây cung và hệ thống mắc cài để điều chỉnh vị trí răng. Điểm khác biệt nằm ở chất liệu sứ có màu tương đồng với răng thật, giúp tăng tính thẩm mỹ trong suốt quá trình niềng mà vẫn đảm bảo hiệu quả chỉnh nha tương đương.

Phương pháp này đặc biệt phù hợp cho những người cần chỉnh hàm lệch nhưng vẫn muốn duy trì vẻ ngoài tự tin trong học tập, làm việc hoặc giao tiếp hàng ngày.

Niềng răng trong suốt (Invisalign)

Niềng răng trong suốt, tiêu biểu là công nghệ Invisalign của Hoa Kỳ, sử dụng máng niềng trong suốt có thể tháo lắp dễ dàng. Ưu điểm lớn nhất của phương pháp này là tính thẩm mỹ gần như tuyệt đối, đồng thời giúp người niềng thoải mái ăn uống, vệ sinh răng miệng mà không bị vướng víu như mắc cài truyền thống.

Ngoài ra, Invisalign có thể áp dụng cho hầu hết các trường hợp răng lệch lạc, lệch hàm nhẹ do răng, với khả năng rút ngắn thời gian điều trị nhờ công nghệ mô phỏng 3D giúp kiểm soát chính xác quá trình dịch chuyển của từng răng.

Khách hàng chỉnh hàm lệch bằng phương pháp niềng răng Invisalign tại Platinum Dental Group

Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, chỉ niềng răng đơn thuần sẽ không đủ để khắc phục hoàn toàn tình trạng lệch hàm hoặc sai khớp cắn nặng. Khi đó, bác sĩ thường chỉ định kết hợp giữa chỉnh nha và phẫu thuật hàm để đạt được kết quả toàn diện hơn.

Nguyên nhân bởi có một số sai hình khuôn mặt và khớp cắn phức tạp, như lệch hàm nặng, hô, móm do xương, hoặc mất cân đối hai bên khuôn mặt, mà các phương pháp niềng răng thông thường không thể “bù trừ” hoàn toàn được. Việc can thiệp phẫu thuật lúc này sẽ giúp điều chỉnh lại cấu trúc xương hàm, đưa khuôn mặt trở về tỷ lệ cân đối tự nhiên, đồng thời hỗ trợ cho quá trình niềng răng đạt hiệu quả thẩm mỹ cao hơn.

Ngoài ra, việc kết hợp phẫu thuật và niềng răng còn giúp rút ngắn đáng kể thời gian điều trị. Nếu chỉ áp dụng chỉnh nha, người bệnh có thể phải mất hơn 3 năm để đạt được kết quả mong muốn mà vẫn không xử lý triệt để nguyên nhân gốc rễ. Trong khi đó, phương pháp kết hợp có thể rút ngắn thời gian điều trị xuống chỉ còn 1-2 năm, thậm chí nhanh hơn ở một số trường hợp cụ thể.

Lựa chọn giữa niềng răng đơn thuần hay kết hợp phẫu thuật cần được bác sĩ chuyên khoa hàm mặt thăm khám kỹ lưỡng và lên phác đồ điều trị riêng. Việc phối hợp đúng cách không chỉ mang lại kết quả chỉnh hình tối ưu mà còn giúp bệnh nhân tiết kiệm thời gian và đạt hiệu quả thẩm mỹ lâu dài.

Điều trị chỉnh hàm lệch ở đâu an toàn, uy tín?

Để có được phác đồ chỉnh hàm lệch không phẫu thuật hay kết hợp, khách hàng cần tìm được địa chỉ uy tín để thăm khám và nhận được chỉ định. Điều trị hàm lệch là kỹ thuật y khoa phức tạp, chỉ được phép thực hiện tại bệnh viện đạt chuẩn phẫu thuật. Do đó, bệnh nhân khi đến Platinum Dental Group sẽ được thăm khám, chụp phim và chỉ định điều trị tại nha khoa, sau đó phẫu thuật nếu có chỉ định tại bệnh viện dưới sự thực hiện của bác sĩ chuyên khoa hàm mặt.

Hiện nay, ThS. BS CKII Dương Minh Tùng – Giám đốc chuyên môn hệ thống Platinum Dental Group, là một trong những bác sĩ có chuyên môn sâu và nhiều kinh nghiệm trong phẫu thuật hàm mặt. Với hơn 16 năm kinh nghiệm, tu nghiệp tại Bệnh viện Chang Gung (Đài Loan) và nhiều khóa đào tạo chuyên sâu tại Mỹ, Pháp, Hàn Quốc, bác sĩ Tùng đã thực hiện thành công nhiều ca phẫu thuật chỉnh nha – hàm mặt phức tạp.

Quy trình điều trị cùng Ths. BS. Dương Minh Tùng:

Khám và chụp phim 3D để đánh giá cấu trúc xương, khớp cắn tại Platinum Dental Group.
Lập kế hoạch mô phỏng 3D kết quả phẫu thuật, giúp bệnh nhân hình dung trước.
Thực hiện phẫu thuật tại bệnh viện đạt chuẩn, đảm bảo vô trùng và an toàn gây mê.
Theo dõi hậu phẫu tận tình, có liệu pháp chiếu Laser hỗ trợ lành thương và lịch tái khám định kỳ.

Chỉnh hàm lệch không phẫu thuật là giải pháp phù hợp với những trường hợp sai lệch nhẹ, chủ yếu do răng hoặc thói quen ăn nhai gây ra. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu và đảm bảo an toàn, người bệnh nên được thăm khám trực tiếp bởi bác sĩ chuyên khoa răng hàm mặt nhằm xác định nguyên nhân chính xác và lựa chọn hướng điều trị thích hợp nhất. Trong trường hợp cấu trúc xương hàm lệch nặng, bác sĩ có thể chỉ định kết hợp phẫu thuật để mang lại kết quả cân đối, hài hòa và lâu dài hơn cho khuôn mặt.

PLATINUM DENTAL GROUP

Platinum Dental Central: